Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği

Kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneği, 25.02.2011 tarihli ve 1. Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 73. maddesiyle 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na (Kanun) eklenen Ek 2. madde ile uygulama alanı bulmuştur.

 Buna göre kısa çalışma; üç ayı geçmemek üzere genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle; işyerinde uygulanan çalışma süresinin, işyerinin tamamında veya bir bölümünde geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılmasını veya süreklilik koşulu aranmaksızın en az dört hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulmasını, bu hallerde işçiye yapılan ödeme ise kısa çalışma ödeneğini ifade etmektedir.

Yazımda derinlemesine hukuksal bilgiler vermek yerine, yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için işçi ve işveren açısından kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneği ile ilgili olarak sıkça sorulan sorular cevaplanacaktır.

İŞÇİLER BAKIMINDAN KISA ÇALIŞMA VE KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ

1. Kısa Çalışmadan Ne Kadar Süre İle Yararlanabilirim?

30/6/2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için Kanuna göre işyerinde üç ayı geçmemek üzere kısa çalışma yapılacağı düzenlenmiştir. Bu nedenle azami üç ay kısa çalışma yapılabilmekte ve bu süre kadar ödemeden yararlanılabilmektedir.

 Kısa çalışma ödeneğinin süresini altı aya kadar uzatmaya ve işsizlik ödeneğinden mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. 

2. Kısa Çalışmadan Yararlanma Şartları Nelerdir?

Kısa çalışmadan yararlanabilmek için aşağıdaki şartların varlığı aranmaktadır:

1. Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü (İŞKUR) tarafından işverenin yaptığı kısa çalışma talebinin uygun bulunması,
2. Çalışılan işyerinde kısa çalışma başlama tarihinden önceki 60 gün hizmet akdine tabi olunması,
3. Çalışanın son 3 yılda 450 gün süreyle prim ödemiş olması.

3. Çalışan Doğrudan Kısa Çalışma Başvurusu Yapabilir mi?

Hayır, kısa çalışma başvuruları sadece işverenler tarafından yapılmalıdır.

4. Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanıp Yararlanmadığımı Nasıl Öğrenebilirim, Süreç Nasıl İşliyor ?

İşveren tarafından kısa çalışma ödeneği için yapılan başvuru sırasında İŞKUR’a teslim edilen belgeler, İŞKUR birimleri tarafından uygunluk tespiti yapılabilmesi için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Grup Başkanlıklarına gönderilmektedir.

Bu çerçevede, iş müfettişlerince yapılacak uygunluk tespiti sonucu, işverene başvurunun yapıldığı aynı yöntemle İŞKUR tarafından işverenin başvuru yaptığı e-posta adresine bildirilmektedir.

İşveren durumu, işyerinde işçilerin görebileceği bir yerde ilan eder ve varsa toplu iş sözleşmesine taraf işçi sendikasına bildirir. İlan yoluyla işçilere duyuru yapılamadığı durumlarda, kısa çalışmaya tabi işçilere yazılı bildirim yapılır.

5. 60 Gün Koşulunda Eksik Prim Gün Bildirimleri Kesintiye Sebep Olmakta Mıdır?

Hizmet akdinin feshinden önceki son 60 günde hizmet akdinin devam etmiş olması yeterlidir. Eksik gün bildirilmiş olsa bile, hizmet akdi bulunması halinde kısa çalışmadan faydalanılabilir.

6. Kısa Çalışma Ödeneğinin Miktarı  Nedir?

Kısa çalışma ödeneği tutarı; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ı olarak belirlenir. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği tutarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçemez.

 Bu kapsamda, işçilerin çalışmadıkları günler için ödeme yapılacak olup, tamamen faaliyetin durdurulması halinde 1.752,40 TL ile 4.380,99 TL aralığında kısa çalışma ödeneği ödenebilmektedir.

 Faaliyetini durdurmayan işyerlerinde ise, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde, çalışılmayan süreler için aylık olarak ödenir.

7. Kısa Çalışma Ödeneği Kime Ve Nasıl Ödenir?

Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ödenir.

Kısa çalışmanın günlük, haftalık veya aylık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı, işyeri uygulaması ve işin niteliği dikkate alınarak işverence belirlenir.

Zorlayıcı sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılması halinde, ödemeler 4857 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin (III) numaralı bendinde ve 40 ıncı maddesinde öngörülen bir haftalık süreden sonra başlar.

8. Kısa Çalışma Ödeneği İşsizlik Maaşından Mahsup Edilir Mi?

Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler işsizlik ödeneği süresinden düşülmektedir. Ancak, mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işçi, işsizlik sigortasından yararlanmak için 4447 sayılı Kanunda öngörülen koşullar gerçekleşmeden işsiz kalırsa, kısa çalışma ödeneği aldığı süre düşüldükten sonra, daha önce hak ettiği işsizlik ödeneği süresini dolduruncaya kadar işsizlik ödeneğinden yararlanır.

9. Kısa Çalışma Ödeneği Alırken Rapor Ücreti Alınabilir Mi?

Kısa çalışma ödeneği alındığı dönemde geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda, geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibarıyla kısa çalışma ödeneği durdurulur. Durdurulan dönem için geçici iş göremezlik ödeneği ödenir. İşverenlerin bu durumu İŞKUR’a bildirmesi gerekmektedir.

10. Kısa Çalışma Ödeneği Hangi Hallerde Kesilir?

Kısa çalışma ödeneği alanların başka bir işe girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silahaltına alınması, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibarıyla kısa çalışma ödeneği kesilir.

İşveren, ilan ettiği süreden önce normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu İŞKUR’a, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve işçilere altı işgünü öncesinden yazılı olarak bildirmek zorundadır. Bildirimde belirtilen tarih itibarıyla kısa çalışma sona erer.

11. Kısa Çalışma Döneminde  İşten Çıkma ve Çıkarılma Olur Mu?

Yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde, 4857 sayılı Kanunun 25/II bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekir.

İşçilerin iş sözleşmelerini feshetmesinde ise yasal bir engel bulunmamaktadır.

12. Kısa Çalışma Ödeneği ile Gerçek Ücret Arasındaki Fark İşçiye Ödenecek mi?

Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik’in 7 nci maddesinin 3 üncü fıkrasında kısa çalışma ödeneğinin, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde, çalışılmayan süreler için aylık olarak hesaplanacağı düzenlenmiştir. İŞKUR’a yapılan başvurularda, işçinin çalıştırılmayacağı süreler bildirilmektedir. Yönetmeliğe göre azami ödeme miktarları göz önüne alınmak suretiyle çalışılmayan süreler kısa çalışma ödeneğinden ödenmektedir.

İşçinin hiç çalışmaması hali ise, 4857 sayılı Kanunun 24 ve 25 inci maddelerinin (III) numaralı bendinde yazılı zorlayıcı sebeptir. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2007/16205 Esas, 2008/10253 Karar ve 25.04.2008 tarihli kararında da belirttiği üzere, zorlayıcı sebebin varlığı halinde geçici ifa imkansızlığın oluşmakta ve iş sözleşmesinin askıda kaldığı kabul edilmektedir. Bilindiği üzere ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır. İş sözleşmesinin askıda olduğu dönemde çalışma da olmayacağından, ücret ödenmesi düşünülmez. Bu nedenle kısa çalışma döneminde ilk hafta ödenecek yarım ücret haricinde işveren tarafından işçiye bir ücret ödenmesinin zorunlu olmadığı kanaatindeyim.

Yukarıda belirtildiği üzere bu konuda yasal bir zorunluluk olmamakla birlikte, işverenlerin kendi inisiyatifleri ile aradaki farkı ödemeleri durumunda bunun kısa çalışma ödeneği bakımından bir sorun olup olmayacağı sorusu akla gelmektedir. Yönetmeliğe göre, kısa çalışma ödeneği ile çalışılmayan süreler için bir ödeme yapılmaktadır. İşçinin işverenden aldığı ücret tutarı ile kısa çalışma ödeneği tutarı arasında kalan bedelin işveren tarafından işçiye ödenmesi halinde, İş Kanunun 32 nci maddesi uyarınca işçinin normal mesai yaptığı kabul edilebilecektir. Ayrıca, ödenen ücret için 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesi gereğince prim beyanı yapılması gerekecektir. Böyle bir durumda İŞKUR tarafından işçinin çalıştığının kabul edilmesi, bu nedenle kısa çalışma ödeneğinin kesilmesi, ödenmiş olan tutarların ise faiziyle birlikte işverenden geri alınması muhtemeldir. BU KONUDA İŞKUR’DAN GÖRÜŞ ALMANIZ TAVSİYE OLUNUR.

13. Uzaktan Çalışma Kısa Çalışma Ödeneğini Keser mi?

Uzaktan çalışma, İş Kanunun 14. maddesinde düzenlenmiş bir çalışma şeklidir. Bu nedenle normal mesai yapan uzaktan çalışan, kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayacaktır.

İŞVERENLER BAKIMINDAN KISA ÇALIŞMA VE ÖDENEĞİ

1. İşverene Faydası nedir?

Bu düzenleme ile uygunluk tespitinde belirtilen süreyi aşmamak kaydıyla, fiilen gerçekleşen kısa çalışma süresince işçilere ödenecek ücret ve genel sağlık sigortası primleri ödemesi işsizlik sigortası fonundan yapılmaktadır.

2. Kısa Çalışmadan Ne Kadar Süre ile Yararlanılabilir?

Kanuna göre işyerinde üç ayı geçmemek üzere kısa çalışma yapılacağı düzenlenmiştir. Bu nedenle azami üç ay kısa çalışma yapılabilmekte ve bu süre kadar ödemeden yararlanılabilmektedir.

 Kısa çalışma ödeneğinin süresini altı aya kadar uzatmaya ve işsizlik ödeneğinden mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir

3. Kısa Çalışma Ödeneğinden Hangi İşverenler Yaralanabilir?

Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerinde uygulanan çalışma süresinin, işyerinin tamamında veya bir bölümünde geçici olarak en az üçte bir oranında azaltan veya süreklilik koşulu aranmaksızın en az dört hafta süreyle faaliyetini tamamen veya kısmen durduran işverenler kısa çalışma başvurusu yapabilir.

Konkordato ilan etmiş olmanız kısa çalışmaya engel değildir.

7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 41 inci maddesiyle 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen Geçici 23 üncü madde uyarınca yeni koronavirüs (Covid-19) zorlayıcı sebep olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle yukarıda anlatılan yazılı şartları sağlayan tüm işverenler başvurabilir.

4. Kısa Çalışmadan Yararlanabilmek İçin Faaliyet Ne Kadar Azaltılmalıdır?

Haftalık çalışma sürelerinin;

• geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması
• veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması

şartlarından birinin varlığı kısa çalışma ödeneğinden yararlanılması için yeterlidir.

5. Hangi İşçiler Kısa Çalışmadan Yararlanır ve Asgari İşçi Sayısı Var Mıdır?

30/6/2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından uygun bulunan işverenlerin aşağıdaki şartları sağlayan çalışanları kısa çalışmadan yararlanabilir. 

1. İşyerinde kısa çalışma başlama tarihinden önceki 60 gün hizmet akdine tabi olunması,
2. çalışanın 3 yılda 450 gün süreyle prim ödemiş olması

Kısa çalışma uygulamasından yararlanmak için asgari çalışan sayısı şartı yoktur.

6 – Daha Önce Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanılması COVİD-19 İçin Yapılacak Başvuruya Engel Midir?

Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı nedenlerinden biri gerekçe gösterilmek suretiyle daha önce kısa çalışma ödeneğinden yararlanılmasından sonra tekrar kısa çalışma ödeneğinden yararlanılamayacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Yani ekonomik gerekçe ile kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işverenlerin COVİD-19 için başvuramayacaklarına ilişkin bir düzenleme yoktur.

 Bu konuyla İlgili İŞKUR’un yaptığı açıklamada, ekonomik gerekçe ile kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işverenlerin COVİD-19 için de başvurabilecekleri duyurulmuştur.

7. SGK ve Maliye Borcu Olan Bir İşveren, Kısa Çalışma Başvurusunda Bulunabilir Mi?

İŞKUR’un internet sitesi üzerinden yaptığı duyuruya göre, SGK ve vergi borcu olmak kısa çalışma ödeneğine başvuruya engel değildir.

8. Başvuru Nasıl Yapılmaktadır?

Gerekli belgeler bağlı bulunan İŞKUR biriminin elektronik posta adresine göndermek suretiyle başvuru yapılmaktadır. Elektronik posta adreslerine https://www.iskur.gov.tr/isveren/kisa-calisma-odenegi/basvuru-icin-gerekli-belgeler-ve-il-iletisim-adresleri/ adresinden ulaşılabilmektedir. Evraklar fiziki olarak talep edilmemektedir.

9. Gerekli Olan Belgeler Nelerdir?

İŞKUR’un internet sitesinde gerekli bilgiler ayrıntısı ile yazmaktadır. Başlıca olanları aşağıda yazılmıştır:            

1. Kısa çalışma talep formu.
2. Kısa çalışma uygulanacak işçi listesi.
3. Çalışma süresinin azaltıldığını veya faaliyetin kısmen/tamamen durdurulduğunu ortaya koyan belgeler. (örneğin: ücret bordroları, puantaj kayıtları, üretimin, hizmetin ve/veya ihracatın azaldığına,
   siparişlerin ve/veya sözleşmelerin iptal edildiğine dair vb. belgeler.)
4. Resmi makamlar tarafından faaliyeti durdurulan işyerleri kapsamında olduğuna dair diğer belgeler.

10. Her Bir Şube İçin Ayrı Başvuru mu Yapılacaktır?

Birden fazla şubesi olan işyerleri, her bir şube için ayrı ayrı başvuru yapacaklardır. Başvuruların, şubelerin bulunduğu yerdeki İŞKUR birimlerinin e-posta adreslerine yapılması gerekmektedir.

11. Süreç Nasıl İlerlemektedir?

İŞKUR’a teslim edilen belgeler İŞKUR birimleri tarafından uygunluk tespiti yapılabilmesi için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Grup Başkanlıklarına gönderilmektedir.

Bu çerçevede, iş müfettişlerince yapılacak uygunluk tespiti sonucu işverene başvurunun yapıldığı aynı yöntemle İŞKUR tarafından işverenin başvuru yaptığı e-posta adresine bildirilmektedir.

İşveren durumu, işyerinde işçilerin görebileceği bir yerde ilan eder ve varsa toplu iş sözleşmesine taraf işçi sendikasına bildirir. İlan yoluyla işçilere duyuru yapılamadığı durumlarda, kısa çalışmaya tabi işçilere yazılı bildirim yapılır.

12. İŞKUR’a Verilen Kısa Çalışma Yapacak İşçi Listesinde Değişiklik (Azaltma, Artırma Veya İsim Değiştirme) Yapmak Mümkün müdür?

İş müfettişlerince uygunluk tespiti tamamlandıktan sonra yeni işçi ve/veya çalışılmayan sürenin arttırılması için talepte bulunulabilmekle birlikte bu durum yeni bir başvuru olarak değerlendirilmektedir. Ancak, çalışılmayan sürenin azaltılması veya işyerinin tekrar faaliyete başlama durumlarının İŞKUR’a bildirimi yeterlidir.

13. İş Müfettişinin Yapacağı Uygunluk Tespiti Nedir?

İşverenin, kısa çalışma talebinin uygunluğuna ilişkin iş müfettişleri tarafından yapılan inceleme faaliyetlerini ifade etmektedir. Örneğin Covid-19 salgınından olumsuz etkilenildiğine ilişkin durumun tespiti anlamını taşımaktadır.

14. 60 Gün Koşulunda Eksik Prim Gün Bildirimleri Kesintiye Sebep Olmakta mıdır?

Hizmet akdinin feshinden önceki son 60 günde hizmet akdinin devam etmiş olması yeterlidir. Eksik gün bildirilmiş olsa bile, hizmet akdi bulunması halinde kısa çalışmadan faydalanılabilir.

15. Kısa Çalışma Ödeneğinin Miktarı Nedir?

Kısa çalışma ödeneği tutarı; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ı olarak belirlenir. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği tutarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçemez.

 Bu kapsamda, işçilerin çalışmadıkları günler için ödeme yapılacak olup, tamamen faaliyetin durdurulması halinde 1.752,40 TL ile 4.380,99 TL aralığında kısa çalışma ödeneği ödenebilmektedir.

 Faaliyetini durdurmayan işyerlerinde ise, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde, çalışılmayan süreler için aylık olarak ödenir.

16. Kısa Çalışma Ödeneği Kime ve Nasıl Ödenir?

Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ödenir.

Kısa çalışmanın günlük, haftalık veya aylık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı işyerinin gelenekleri ve işin niteliği dikkate alınarak işverence belirlenir.

Zorlayıcı sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılması halinde, ödemeler 4857 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin (III) numaralı bendinde ve 40 ıncı maddesinde öngörülen bir haftalık süreden sonra başlar.

17. SGK’ya Bildirim Nasıl Yapılır?

Kısa çalışma ödeneği ödenen dönemde, prim yatırılan günler için ödeme yapılma imkanı bulunmamaktadır. Kısa çalışma uygulanan işçiler adına çalışılmayan günler için SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ile eksik gün gerekçesinin “18-Kısa Çalışma Ödeneği” olarak bildirilmesi gerekmektedir.

18. Kısa Çalışma Başvurusunun Kabul Edilmesi Halinde İlk Bir Haftalık Dönem İçin Ücret Ödemesi ve SGK Bildirimi Nasıl Yapılır?

Covid-19 dışsal etkilerden kaynaklanan zorlayıcı sebeptir. Zorlayıcı sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılması halinde, ödemeler 4857 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin (III) numaralı bendinde ve 40 ıncı maddesinde öngörülen bir haftalık süreden sonra başlar. 4857 sayılı İş Kanunun 40 ıncı maddesinde, zorlayıcı sebepler dolayısıyla çalışamayan veya çalıştırılmayan işçiye bu bekleme süresi içinde bir haftaya kadar her gün için yarım ücret ödeneceği düzenlenmiştir.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 80 inci maddesinin ilk fıkrasında prime esas kazancın belirlenmesi düzenlemiştir. İşçiye ödenecek ücret, prime esas ücrettir. Ancak buradaki önemli husus, işçiye ödenecek yarım ücretin 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesinde belirtilen asgari sınırın altında kalması halinde bildirimin nasıl yapılacağı hususudur. 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesinde, alınacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı belirlenmiş, alınan ücretin alt sınırdan daha düşük olması halinde aradaki farkın işveren tarafından ödeneceği düzenlenmiştir.  Belirlenen alt sınırdan daha düşük bir prim bildirilmesi mümkün değildir. Bu nedenle işçiye daha düşük bir ücret ödenmiş olsa dahi, Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirimin 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesinde belirlenen alt sınırdan yapılması gerekmektedir. Yarım ücretin alt sınırdan daha fazla olması halinde ise, ödenen ücret üzerinden bildirim yapılacaktır. 

19. Kısa Çalışma Ödeneği İşsizlik Maaşından Mahsup Edilir mi?

Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler işsizlik ödeneği süresinden düşülmektedir. Ancak, mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işçi, işsizlik sigortasından yararlanmak için 4447 sayılı Kanunda öngörülen koşullar gerçekleşmeden işsiz kalırsa, kısa çalışma ödeneği aldığı süre düşüldükten sonra, daha önce hak ettiği işsizlik ödeneği süresini dolduruncaya kadar işsizlik ödeneğinden yararlanır.

20. Kısa Çalışma Ödeneği Alırken Rapor Ücreti Alınabilir mi?

Kısa çalışma ödeneği alındığı dönemde geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda, geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibarıyla kısa çalışma ödeneği durdurulur. Durdurulan dönem için geçici iş göremezlik ödeneği ödenir. İşverenlerin bu durumu İŞKUR’a bildirmesi gerekmektedir.

21. Kısa Çalışma Ödeneği Hangi Hallerde Kesilir?

Kısa çalışma ödeneği alan işçinin başka bir işe girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silahaltına alınması, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibarıyla kısa çalışma ödeneği kesilir.

İşveren, ilan ettiği süreden önce normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu İŞKUR’a, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve işçilere altı işgünü önce yazılı olarak bildirmek zorundadır. Bildirimde belirtilen tarih itibarıyla kısa çalışma sona erer.

22. Kısa Çalışma Ödeneği ile Gerçek Ücret Arasındaki Fark İşçiye Ödenecek mi?

Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik’in 7 nci maddesinin 3 üncü fıkrasında kısa çalışma ödeneğinin, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde, çalışılmayan süreler için aylık olarak hesaplanacağı düzenlenmiştir. İŞKUR’a yapılan başvurularda, işçinin çalıştırılmayacağı süreler bildirilmektedir. Yönetmeliğe göre azami ödeme miktarları göz önüne alınmak suretiyle çalışılmayan süreler kısa çalışma ödeneğinden ödenmektedir.

İşçinin hiç çalışmaması hali ise, 4857 sayılı Kanunun 24 ve 25 inci maddelerinin (III) numaralı bendinde yazılı zorlayıcı sebeptir. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2007/16205 Esas, 2008/10253 Karar ve 25.04.2008 tarihli kararında da belirttiği üzere, zorlayıcı sebebin varlığı halinde geçici ifa imkansızlığın oluşmakta ve iş sözleşmesinin askıda kaldığı kabul edilmektedir. Bilindiği üzere ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır. İş sözleşmesinin askıda olduğu dönemde çalışma da olmayacağından, ücret ödenmesi düşünülmez. Bu nedenle kısa çalışma döneminde ilk hafta ödenecek yarım ücret haricinde işveren tarafından işçiye bir ücret ödenmesinin zorunlu olmadığı kanaatindeyim.

Yukarıda belirtildiği üzere bu konuda yasal bir zorunluluk olmamakla birlikte, işverenlerin kendi inisiyatifleri ile aradaki farkı ödemeleri durumunda bunun kısa çalışma ödeneği bakımından bir sorun olup olmayacağı sorusu akla gelmektedir. Yönetmeliğe göre, kısa çalışma ödeneği ile çalışılmayan süreler için bir ödeme yapılmaktadır. İşçinin işverenden aldığı ücret tutarı ile kısa çalışma ödeneği tutarı arasında kalan bedelin işveren tarafından işçiye ödenmesi halinde, İş Kanunun 32 nci maddesi uyarınca işçinin normal mesai yaptığı kabul edilebilecektir. Ayrıca, ödenen ücret için 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesi gereğince prim beyanı yapılması gerekecektir. Böyle bir durumda İŞKUR tarafından işçinin çalıştığının kabul edilmesi, bu nedenle kısa çalışma ödeneğinin kesilmesi, ödenmiş olan tutarların ise faiziyle birlikte işverenden geri alınması muhtemeldir. BU KONUDA İŞKUR’DAN GÖRÜŞ ALMANIZ TAVSİYE OLUNUR.

22. Kısa Çalışma Döneminde  İşten Çıkma Ve Çıkarılma Olur Mu?

30/6/2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25/II bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekir.

İşçilerin bu süreçte işten çıkmasında bir engel bulunmamaktadır.

23. Uzaktan Çalışma Kısa Çalışma Ödeneğini Keser mi?

Uzaktan çalışma, İş Kanunun 14. maddesinde düzenlenmiş bir çalışma şeklidir. Bu nedenle normal mesai yapan uzaktan çalışan, kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayacaktır.